Hoeveel kost een (goeie) fles wijn?

Een vraag die ik regelmatig krijg: “is een fles van 50 euro tien keer beter dan een van 5 euro?”
Het korte antwoord: “nee”.
Maar het echte antwoord is genuanceerder.

In supermarkten vind je zonder veel probleem een flesje wijn voor 3 à 4 euro.
In een wijnwinkel daarentegen, kan die prijs oplopen tot wel 100 euro of meer. Waar zit het grote verschil? En proef je dat? En ook nog: is die fles van 100 euro (kwalitatief) beter?

Sowieso zal de fles van 100 euro beter zijn dan die van 5 euro. En dat heeft niet eens met smaak te maken, maar alles met de kost van de productie.

Net zoals met alle dingen, heeft wijn maken een minimum kost, m.a.w. hoeveel de grondstoffen en de arbeidskost samen kosten. Dus de kost vòòrdat er winst wordt gemaakt of zelfs nog maar overheadkosten worden doorgerekend.

Hoe zit dat dan?

Olympisch minimum

Je staat in de supermarkt en pikt nog gauw een flesje mee voor vanavond. Niet te duur – want het is allemaal al duur genoeg, toch?

In de wijnafdeling van de supermarkt vind je zonder veel probleem flesjes voor 3,5 of 4 euro. Laten we die prijs als absolute minimum nemen.

Voor die prijs moet er veel gebeuren. Er moeten druiven geteeld, geplukt, getransporteerd en verwerkt worden. Van die geoogste druiven moet vervolgens wijn gemaakt worden. Die wijn moet een hoop fysieke en chemische processen ondergaan en wanneer hij uiteindelijk klaar is, moet hij in glazen flessen gebotteld worden, gelabeld en geëxporteerd. En aan het einde van de keten komt die dan terecht in jouw lokale supermarkt.

Uiteraard wil iedereen die in dit proces betrokken is, zijn/haar brood verdienen.

Als je dan bedenkt dat de prijs van een fles wijn wordt bepaald door enkele vaste kostenposten, zoals o.m. materiaal- en productiekost (glas, labels, …), arbeidskosten (snoeien, oogsten en plukken), logistieke kost (transport en capaciteit), accijnzen en belastingen en tot slot distributiekosten, dan zijn dat best veel mensen die moeten betaald worden. Vergeet ook niet de btw (21% bovenop de werkelijke prijs)!

Back to basics

Als iedereen een deel van de koek wil, dan bedraagt de minimum prijs van een fles wijn minstens 5 euro. En dan hebben we nog geen winst gemaakt.

Die 5 euro covert enkel de absoluut noodzakelijke kosten die gepaard gaan met wijn produceren. Maar … de minimum prijs garandeert nog geen kwaliteit.

Dààrvoor moet je nog wat extra euro’s neertellen. Meer nog: voor elke euro (boven de 5 euro) die je meer betaalt, krijg je meer kwaliteit. De prijs van een fles wijn is dus recht evenredig aan de kwaliteit die je ervoor terug krijgt. Tot op een bepaald punt. En dàt kantelpunt ligt op ongeveer 15 euro.

Concreet betekent dat dat de kwaliteit van een wijn stijgt met elke euro die je meer besteedt (dan 5 euro) tot aan een prijs van 15 euro. Alles boven de 15 euro gaat vooral over smaak en voorkeur én over vraag en aanbod en is bijgevolg onderhevig aan de wetten van de markt. Wijnen die erg gegeerd zijn kunnen aan hogere prijzen worden verkocht (schaarste) dan wijnen waar er veel van voorradig is.

Europa vs. Nieuwe Wereld

Waarom zijn Europese wijnen, met name wijnen uit Frankrijk, Italië, Duitsland, België etc. zoveel duurder dan pakweg een fles uit Chili of Australië?
Daar zijn een paar redenen voor!

Allereerst arbeidskost.
De belastingen op arbeid liggen in (West-)Europa veel hoger dan in landen in het zuidelijke halfrond.

Bovendien zijn de wetten en reglementeringen op wijn veel strenger in Europa. Strenger betekent minder grote productie, wat op haar beurt weer schaarste creëert. Het zijn dus vooral die strenge wetten die ervoor zorgen dat Europese wijn schaarser is en bijgevolg duurder.

Elke regio heeft zo wel haar eigen wetten en eisen. Dat maakt dat de minimumprijs per regio ook onderling kan verschillen. Voor een Italiaanse wijn uit een top-appellatie (DOCG) ligt de absolute minimumprijs al gauw op 8 à 12 euro. Je begrijpt dat die niet kan verkocht worden aan 5 euro.

In de Nieuwe Wereld zijn de wetten veel minder streng en is het klimaat bovendien stabieler. Gecombineerd met een lagere arbeidskost creëert dat een groot concurrentievoordeel tegenover Europese wijn.

In Europa zijn er bovendien grote verschillen tussen de jaargangen onderling. Een extra lange winter of een hagelstorm op het einde van de zomer kan voor een abominabele oogst zorgen. Een koude of een natte zomer kan zorgen voor onrijp fruit en dus minder goede wijn. Vandaar dat in sommige (koelere) regio’s de jaargangen van zo’n groot belang zijn.

Mise en bouteille par Delhaize

Chili, Australië en Zuid-Afrika hebben minder last van schommelingen in klimaat tussen de jaren onderling. Vandaar dat ze garant staan voor grote hoeveelheden eenvoudige en goedkope wijn. Ideaal om de strenge onderhandelingen met onze supermarktketens aan te gaan!

Om de prijzen nog verder te drukken, wordt wijn vaak ook in bulk getransporteerd en pas in het land van bestemming (België of Nederland) gebotteld. Verwacht je aan eenvoudige wijn zonder veel finesse of complexiteit.

Goedkope wijn = Chateau Migraine

Goedkope wijn moet inboeten op bepaalde aspecten; je kunt niet verwachten dat een wijn met een productiekost van 3 euro dezelfde kwaliteit biedt als eentje van 13 euro. Waar zit het verschil dan ècht?

Duurzame (geïntegreerde) wijnbouw, biologische – en zelfs biodynamische wijnbouw is behoorlijk arbeidsintensief en vraagt om hooggeschoolde (dure) arbeidskrachten.

Hoe goedkoper een wijn, hoe meer chemische bestrijdingsmiddelen er gebruikt worden om ziektes en schimmels tegen te gaan. En een groot deel van die chemicaliën bestaat uit sulfieten.

Duurzame wijnbouw vraagt veel inzicht en hoog opgeleide oenologen die het hele jaar door tijdig moeten ingrijpen in de wijngaard.

Er worden natuurlijke vijanden van ongewenste insecten ingezet om met respect voor de natuur de oogst te beschermen (denk aan lieveheersbeestjes en vlinders!).

Kort door de bocht kun je dus stellen dat goedkope wijn meer sulfieten bevat en minder natuurlijk’ is dan wijn waar meer budget ging naar duurzame en tijdrovende wijnbouw. Het is veel makkelijker (en goedkoper!) om op tijd en stond chemicaliën te sproeien, maar dat gebeurt dus niet zonder gevolgen.

Kwaliteit?

• Wil je een beetje kwalitatieve wijn dan is 5 euro echt de ab-so-lute bodemprijs. Voor elke euro die je extra wil of kunt besteden, krijg je ook meer kwaliteit in je glas.
• Europese wijn is vaak duurder omdat die aan strengere wetten en vereisten moet voldoen dan wijn uit de Nieuwe Wereld. Daarom vind je zoveel goedkope wijn uit warme regio’s, zoals Chili, Australië en Zuid-Afrika, in de supermarkt.
• Goedkope wijnen bevatten doorgaans meer chemicaliën (sulffieten) dan wijnen die wat duurder zijn.
• Tot slot: de kwaliteit van wijn stijgt recht evenredig met de prijs tot ongeveer 15 euro. Alles daarboven heeft meer te maken met vraag en aanbod (schaarste) of persoonlijke voorkeur.